Vanochtend ging ik, zoals ik dat wel vaker doe op zaterdagmorgen, met mijn zoon Tim naar de atletiekbaan voor een korte training. Toen we aankwamen zagen we het bord met daarop ‘Verboden toegang’ staan. Ik wist natuurlijk wel dat het momenteel niet is toegestaan om sportclubs te bezoeken, maar hoopte toch een beetje op een gedoogbeleid van de vereniging. Wat kan het immers kwaad als je met z’n tweetjes op zo’n baan rondloopt? Omdat ik geen problemen wilde veroorzaken, keerden we meteen weer terug naar huis.
Gefrustreerd kroop ik thuis achter mijn laptop en ging ik deze blog zitten schrijven. Eerder deze week was ik al wakker geworden met het idee om een root-cause analysis van de corona-crisis op te stellen. Blijkbaar ben ik in mijn onderbewuste brein ook bezig met corona (wie niet?). Als business analist doe ik wel vaker zo’n analyse, maar deze beperkt zich meestal tot de business waarvoor ik werk. Maar je kunt de techniek ook toepassen op problematiek die veel algemener van aard is.
Visgraat-diagram
Bij een root-cause analysis wordt gebruik gemaakt van cause-and-effect diagrams, die ook wel fishbone-diagram of Ishikawa-diagram (genoemd naar de bedenker ervan, de Japanner Kaoru Ishikawa) worden genoemd. Je ziet in de figuur waarschijnlijk meteen waarom het fishbone-diagram (in het Nederlands visgraat-diagram) wordt genoemd. De kop (weergegeven als driehoek) geeft aan wat het probleem is en de graten (de diagonale strepen) geven de oorzaakgroepen aan voor dat probleem. Voor de corona-crisis zijn dat bevolking, globalisering, cultuur, zorg, hygiëne en politiek/regulering.
Per oorzaakgroep kunnen meerdere oorzaken worden benoemd. Ik heb er in de figuur slechts een paar benoemd, maar in werkelijkheid zijn het er veel meer. Op het gebied van zorg zijn die oorzaken bijvoorbeeld het ontbreken van een vaccin en het te lage aantal intensive care-bedden. Met betrekking tot de oorzaakgroep bevolking speelt vergrijzing een belangrijke rol (oudere mensen zijn namelijk veel kwetsbaarder dan jongeren). Daarnaast is bevolkingsdichtheid een factor: de ziekte verspreidt zich sneller in dichtbevolkte gebieden.
Ook globalisering (denk aan de vele vliegbewegingen) en culturele aspecten (bijvoorbeeld de consumptie van exotische dieren in China en de intensieve veehouderij) zijn belangrijke oorzaken. Politiek gezien zijn er in mijn ogen te laat pas maatregelen genomen. Dit heeft volgens mij te maken met een in eerste instantie onderschatten van de ernst van het probleem. Dit blijkt ook uit het feit dat overheden wereldwijd sinds de vorige pandemie (de Mexicaanse griep van 10 jaar geleden) veel te weinig geld hebben uitgegeven aan onderzoek (zie ook de uitzending van Tegenlicht van 22 maart j.l.).
Maatregelen
Voor zo’n beetje alle oorzaken worden momenteel maatregelen genomen. Zo worden er extra IC-bedden neergezet zodat de zorgcapaciteit voor ernstig zorgbehoevenden kan worden verhoogd. Er is een regel in het leven geroepen die mensen op anderhalve meter afstand moeten houden. Je wordt vanuit de overheid geadviseerd vaker je handen te wassen.
En dit is ook precies het doel van de root-cause analysis: de oorzaken van een probleem in kaart brengen met als doel iets aan die oorzaken te doen zodat de problemen minder zullen worden.
Hoop
Ik hoop dat ook de oorzaken aangepakt gaan worden die veel lastiger van aard zijn, zoals het aantal vliegbewegingen en de intensieve veehouderij. Dit zijn immers niet alleen belangrijke oorzaken van de coronacrisis, maar ook voor een (in mijn ogen) veel groter probleem: de opwarming van de aarde. Zelf zie ik het als signalen die de aarde geeft om te laten zien dat de westerse wereld duurzamer zal moeten worden. Laten we hopen dat de maatregelen die we momenteel nemen ervoor gaan zorgen dat de crisis binnen een aantal maanden achter ons ligt en dat we daar zelfs qua gewoonten en gedrag beter uit zullen komen. En dat we de dingen die we altijd als vanzelfsprekend hebben ervaren extra gaan waarderen. Die training samen met mijn zoon bijvoorbeeld: ik kijk er nu al naar uit!
Recente reacties